Rezerwat Samburu to obszar chroniony w północnej Kenii, około sześć godzin jazdy od stolicy, Nairobi. Topografia rezerwatu obejmuje tak różne krajobrazy, jak bujne lasy łęgowe, suche sawanny i skaliste góry. Rzeka Ewaso Ngiro biegnie wzdłuż południowej granicy rezerwatu i jest źródłem życia dla ludzi, roślin i zwierząt.

Samburu to skupisko dzikiej przyrody, której sprzyjają gorąca i sucha sawanna, nierówny teren i płynąca nieopodal rzeka. Luty i marzec to najgorętsze miesiące, po których następują dwie pory deszczowe w ciągu roku. Suchy krajobraz jest usiany gajami palmowymi położonymi wśród wydm, a w oddali widać zarysy gór Koitogor i Ololokwe.

Turyści przyjeżdżają do Samburu, aby zobaczyć słonie, lamparty, lwy, żyrafy i ponad 450 gatunków ptaków. Tylko tutaj żyją zebry Grevy'ego z charakterystycznymi cienkimi paskami, szerokimi, zaokrąglonymi uszami i dużym tułowiem. Podczas safari można zobaczyć somalijskie strusie, krokodyle nilowe i duże stada oryksów. Wszystkie te zwierzęta są przystosowane do życia na pustyni i preferują gorące środowiska. Obejrzyj to miejsce.

Słonie w rezerwacie Samburu to jedna z najdokładniej zbadanych populacji słoni na świecie. Badania na tym obszarze są prowadzone od 20 lat, dlatego słonie są bardzo ufne i zdarza się, że podchodzą do pojazdów, zwłaszcza jeżeli jest to ciężarówka Save the Elephants. Słonie mają wyjątkową pamięć przestrzenną i znają granice rezerwatu Samburu – znajdując się na jego bezpiecznym terenie, zachowują się znacznie spokojniej. Obejrzyj to miejsce.

Słonie odgrywają ważną rolę w budowaniu krajobrazu. Pomagają rozsiewać nasiona, zjadając owoce z drzew i roznosząc nasiona w swoich odchodach. Zdzierają korę z drzew, hamując rozwój roślinności, stymulując jej odrastanie i głębsze osadzanie nasion. W czasie suszy wykopują doły w poszukiwaniu wody, które później wykorzystują inne zwierzęta. Słonie mają ogromny wpływ na krajobraz.

Założona w 1993 roku organizacja Save the Elephants dba o zabezpieczenie przyszłości słoni i utrzymanie ekologicznej integralności miejsc, w których żyją. Siedziba organizacji znajduje się w Nairobi, ale jej działalność obejmuje całą Afrykę i polega na poznawaniu i ochronie słoni. Główny obóz badawczy mieści się w Samburu, gdzie słonie są monitorowane z ziemi, z nieba i przez śledzenie sygnału GPS. Przeprowadzane badania stanowią punkt wyjściowy do podejmowania decyzji i działań mających na celu poprawę relacji między słoniami i ludźmi. Obejrzyj to miejsce

W 1960 roku biolog Iain Douglas-Hamilton rozpoczął w Tanzanii pierwsze badania behawioralne nad dzikimi słoniami. Do ich liczenia i śledzenia ich ruchów wykorzystywał lekki samolot. W 1993 roku założył organizację Save the Elephants i wkrótce jako przedmiot nowego, długoterminowego badania nad słoniami wybrał wyjątkowo łagodne i ufne słonie z Samburu. Badania prowadzone w Samburu podnoszą globalną świadomość trudnej sytuacji słoni i tworzą rozwiązania mające na celu zabezpieczenie przyszłości tego gatunku.

Organizacja Save the Elephants nie tylko prowadzi badania z powietrza, ale też monitoruje poszczególne słonie za pomocą obroży z nadajnikami GPS. Aby móc śledzić lokalizację słonia, weterynarze usypiają go i umieszczają wokół jego szyi obrożę. Zgromadzone dane pomagają naukowcom zrozumieć wzorce przemieszczania się tych zwierząt, a także śledzić codzienne życie konkretnych słoni. Analiza danych GPS pozwala też otrzymywać automatyczne powiadomienia, gdy słoń przestanie się poruszać. Do tej pory umieszczono takie nadajniki na 266 słoniach w całej Afryce.

Kiedy organizacja Save the Elephants zebrała sporą ilość danych z nadajników GPS umieszczonych na słoniach, zaczęła szukać sposobu na ich wizualizację. W 2006 roku nałożyła je po raz pierwszy na cyfrowy krajobraz Google Earth, co umożliwiło skuteczniejszą obserwację słoni. Obecnie organizacja korzysta z Google Earth do analizowania ponad 5 milionów lokalizacji zarejestrowanych dla 266 słoni w okresie ponad 17 lat.

Przemierzające krajobraz słonie często napotykają drogi, domy, gospodarstwa i ludzi. Konflikt ludzi i słoni to poważny problem w ochronie słoni, a jedną z metod ochrony tych zwierząt jest zapewnienie im bezpiecznego przejścia. Monitorowanie słoni zainspirowało ludzi do budowy tunelu, który umożliwia bezpieczne przejście pod tą ruchliwą drogą. Obejrzyj to miejsce.

Kłusownictwo to największe zagrożenie dla przetrwania słoni afrykańskich. Słonie są zabijane dla kłów, które są sprzedawane na całym świecie. Zabijanie starszych słoni ma niszczycielski wpływ na struktury rodzinne i pozostawia wiele osieroconych słoniątek. Zwalczanie kłusownictwa wymaga nie tylko surowych kar, które zniechęcą kłusowników, ale także zmniejszenia popytu na wyroby z kości słoniowej.

Dla plemienia Samburu śmierć słonia stanowi stratę kulturową. Kłusownictwo zaburza życie ludzi, którzy żyją obok słoni, bo przestępcy przemierzają te obszary w poszukiwaniu kości słoniowej. Organizacja Northern Rangelands Trust angażuje lokalną społeczność w ochronę przyrody, przekształcanie gruntów w rezerwaty i tworzenie możliwości gospodarczych przez turystykę, co jeszcze dobitniej pokazuje wartość słoni w Samburu.

Ci strażnicy stoją na pierwszej linii frontu w walce z kłusownictwem, ryzykując życie w obronie kenijskich słoni. Zbierają informacje od miejscowej ludności i lokalnych organizacji i wraz z psami tropiącymi poszukują śladów nielegalnej działalności. Nagradzane za swoją działalność organizacje Lewa Wildlife Conservancy i Kenya Wildlife Service pomogły zmniejszyć liczbę słoni zabitych przez kłusowników w północnej Kenii do mniej niż 1% całej populacji – to wielkie zwycięstwo w trudnej walce o słonie.

Co dzieje się z potomstwem słoni zabitych przez kłusowników? Założona w 1977 roku fundacja David Sheldrick Wildlife Trust zapewnia pomoc dla zwierząt w potrzebie, w tym sierot. W sierocińcu dla słoni mieszczącym się w Nairobi opiekunowie karmią i trenują słonie, przystosowując je do życia w stadzie. Taka opieka to podstawa w wychowaniu zdrowych słoni tak, by mogły wrócić na wolność. Pracownicy fundacji Sheldrick Trust wychowali ponad 180 małych słoni. Obejrzyj to miejsce.

W 2012 roku organizacja Save the Elephants po raz pierwszy poprosiła o wykonanie panoramicznych zdjęć 360° słoniom w ich naturalnym środowisku w Samburu za pomocą Trekkera Street View. Nie każdy może przyjechać do Samburu, ale każdy może zobaczyć słonie na safari online. Badacze i miłośnicy słoni mają nadzieję, że bezpośrednia możliwość kontaktu z tymi zwierzętami w internecie sprawi, że ludzie uwrażliwią się na ich los i chętniej pomogą zabezpieczyć ich przyszłość.